Μέρες αβεβαιότητας ζει ξανά η Λεωφόρος Αθηνών

Του Βασίλη Γεώργα  

Πριν από δύο χρόνια ήταν η είσοδος στο μνημόνιο και η αβεβαιότητα για την έξοδο από το ευρώ που έστελνε στα τάρταρα το ελληνικό χρηματιστήριο. Σήμερα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: οι επενδυτές έχουν δεν έχουν κέρδη από την μεγάλη χρηματιστηριακή άνοδο, πετάνε τις μετοχές τους από τα παράθυρα ανησυχώντας ότι σε μια ευρωπαϊκή οικονομία που παραπαίει από την επαπειλούμενη ύφεση, δεν υπάρχει αύριο για την Ελλάδα χωρίς πρόγραμμα και επιτήρηση.

Το μήνυμα αυτών των ημερών από τις αγορές και τους δανειστές μας, είναι ηχηρό και επίπονα σκληρό ένθεν κακείθεν των δύο κομμάτων που διεκδικούν την εξουσία και στήνουν φιέστες μνημονιακής απεμπλοκής, χάριν πολιτικού εντυπωσιασμού: από την αρνητική στάση των εταίρων στο Eurogroup και των επικεφαλής του ΔΝΤ, μέχρι την κατακρήμνιση των ελληνικών μετοχών και ομολόγων κατά 21% και 30% αντίστοιχα τον τελευταίο μήνα, όλα δείχνουν πως κανείς δεν θέλει από την Αθήνα να επιχειρήσει να σταθεί στα πόδια της χωρίς αυξημένη δημοσιονομική επιτήρηση, ειδικά τώρα που ευρωπαϊκή κρίση μπαίνει σε νέα φάση και χτυπά την πόρτα πολύ ισχυρότερων οικονομιών, από την Γερμανία και τη Γαλλία, μέχρι την Ιταλία και τη Φινλανδία.

Αυτή είναι η μία πλευρά του νομίσματος που βυθίζει ξανά στην αβεβαιότητα τις αγορές για την επόμενη μέρα στην Ελλάδα και έχει ωθήσει σε τόσο βίαιη υποχώρηση ώστε από την αγορά της Αθήνας να έχουν χαθεί τα μισά από του κέρδη όλης της ανοδικής κίνησης από τον Ιούνιο του 2012.

Η παράμετρος του πολιτικού ρίσκου είναι εξίσου σημαντική αιτία για την βίαιη «ανατιμολόγηση» της ελληνικής αγοράς προς τα κάτω. Από τις παραμονές των ευρωεκλογών ήδη, το Χρηματιστήριο ανέστρεψε την ανοδική πορεία του και έκτοτε έχει χάσει πάνω από το 1/3 της αξίας του με επαναλαμβανόμενη αφορμή το γεγονός πως η χώρα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο μακράς διαρκείας.

Αξίζει να σημειωθεί εξάλλου ότι από το 2000 και το σκάσιμο της χρηματιστηριακής φούσκας, μόλις τέσσερις φορές το χρηματιστήριο κατέγραψε έξι συνεχόμενες εβδομάδες πτώσης, όπως συμβαίνει σήμερα.

Πολιτικό ρίσκο 

Ρίσκο για τους διεθνείς επενδυτές δεν είναι μόνο αυτή καθ’ αυτή η πολύ ισχυρή πιθανότητα πλέον να γίνουν πρόωρες εκλογές στην Ελλάδα σε τέσσερις μήνες με αφορμή την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Είναι η αδυναμία της σημερινής συγκυβέρνησης να πείσει ότι έχει πραγματικό σχέδιο εξόδου από την κρίση και τη δύναμη να πραγματοποιήσει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, αλλά παράλληλα και η αδυναμία της αξιωματικής αντιπολίτευσης να παρουσιάσει ως μελλοντική δύναμη διακυβέρνησης, εναλλακτικό και συγκροτημένο σχέδιο για την ανάπτυξη και τη μεγάλη διαπραγμάτευση για το χρέος, το οποίο να βασίζεται σε στοιχειώδη οικονομικά επιχειρήματα.

Με την κυβέρνηση το τελευταίο διάστημα να χτίζει παλάτια στην άμμο της απεμπλοκής από το μνημόνιο χωρίς καν να έχουν ξεκαθαριστεί οι χρηματοδοτικές ανάγκες των επόμενων ετών, την αξιωματική αντιπολίτευση να αμφισβητεί τους νόμους και τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί ή πρόκειται να ληφθούν την επόμενη περίοδο απειλώντας ότι θα ακυρώσει τα πάντα, και την τρόικα να αναπέμπει το κρίσιμο ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους για το 2015, είναι απολύτως φυσιολογικό οι επενδυτές και ιδίως οι ξένοι που διοχέτευσαν δισεκατομμύρια ευρώ παίζοντας το success story της ελληνικής οικονομίας, να επιχειρούν βίαια τώρα την απεμπλοκή τους από το ελληνικό επενδυτικό ρίσκο που ανεβαίνει κατακόρυφα, ταυτόχρονα με τις μεγάλες αβεβαιότητες στην παγκόσμια οικονομία.

Δεν είναι τυχαίο πως η Ελλάδα ξαναβρίσκεται τις τελευταίες ημέρες στην κορυφή της οικονομικής επικαιρότητας από τα μεγαλύτερη διεθνή μέσα ενημέρωσης, και παρά το γεγονός ότι η κρίση αγγίζει πλέον μεγαθήρια της ευρωπαϊκής οικονομίας, ξένοι αναλυτές προβάλλουν πάλι έπειτα από καιρό τη χώρα μας ως το «μαύρο πρόβατο» που λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας και της στρατηγικής πρόωρης εγκατάλειψης του Μνημονίου, απειλεί να αποσταθεροποιήσει πάλι την ευρωζώνη.

Από την άλλη αρκετοί αναλυτές έχουν ήδη αρχίσει να μιλούν για ευκαιρίες που δημιουργούνται από την καθοδική υπερβολή στο ελληνικό χρηματιστήριο. Και πράγματι μπορεί να είναι έτσι, από τη στιγμή που πολλές από τις μετοχές μεγάλης και μεσαίας κεφαλαιοποίησης όπως η ΔΕΗ, τα ΕΛΠΕ, η Intralot, ο ΟΠΑΠ, η MIG, η Jumbo, η ΕΧΑΕ, η ΜΕΤΚΑ και πολλές άλλες, έχουν χάσει το 30% -50% της αξίας τους μέσα σε λίγους μήνες και επιστρέφουν βίαια σε αποτιμήσεις προ ενός ή ενάμισι έτους.

Αν η χρηματιστηριακή υποχώρηση συνεχιστεί και σήμερα αυξάνονται οι πιθανότητες μιας ισχυρής ανοδικής αντίδρασης τεχνικού χαρακτήρα καθώς στις 924 μονάδες ο Γενικός Δείκτης θα έχει διορθώσει το 50% όλης της ανοδικής του κίνησης από τα χαμηλά των 471 μονάδων μέχρι τα φετινά υψηλά των 1.379 μονάδων. Ακόμη κι αν υπάρξει ένα δυνατό ράλι ανακούφισης, δεν σημαίνει ότι η διόρθωση θα ολοκληρωθεί εδώ καθώς τουλάχιστον διαγραμματικά οι στόχοι μεσοπρόθεσμα έχουν κατέβει αρκετά χαμηλότερα.

Προς το παρόν και μετά από τόσο μεγάλη καταπόνηση στην αγορά όπου έχουν χαθεί πάνω από 15  δις. ευρώ χρηματιστηριακής αξίας σε διάστημα μόλις 30 συνεδριάσεων, και με τη σχέση κεφαλαιοποίησης προς ΑΕΠ να έχει υποχωρήσει στο 33% από 45% μέσα σε τέσσερις μήνες (από τα 83 δις. κεφαλαιοποίησης τον Ιούνιο το Χ.Α προσγειώθηκε στα 60 δις. ευρώ χθες), το «έξυπνο χρήμα» δεν έχει κάνει ούτε κατά διάνοια αισθητή την παρουσία του στο Χ.Α. Αυτό μπορεί να σημαίνει πως οι αιτίες που ωθούν στην έξοδο πολλούς επενδυτές, και «απαγορεύουν» την είσοδο σε άλλους, δεν έχουν αρθεί και δημιουργούν τις προϋποθέσεις ώστε μεσοπρόθεσμα οι ελληνικές μετοχές να υποχωρήσουν ακόμη χαμηλότερα.

Πηγή ανησυχίας τα stress test και οι ξένες αγορές 

Η επιδείνωση στα ξένα χρηματιστήρια όπου ο γερμανικός DAX πρωτοστατεί φέτος σε απώλειες ανάμεσα στις διεθνείς αγορές (-10% σε όρους MSCI) και οι αμερικάνικοι δείκτες έχουν χάσει καθοριστικές στηρίξεις, σημαίνει συναγερμό για την περαιτέρω βιωσιμότητα του ανοδικού σεναρίου των αγορών και έχει πολλαπλασιαστικές αρνητικές επιπτώσεις σε ρηχές αγορές όπως η ελληνική.   Επιπλέον ο προβληματισμός για τα αποτελέσματα των stress tests που θα ανακοινωθούν στις 26 Οκτωβρίου εξακολουθεί να είναι έντονος και να εστιάζεται στο ισχυρό ενδεχόμενο να απαιτηθούν νέες αυξήσεις κεφαλαίου στον κλάδο.

Όλα τα παραπάνω συνθέτουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ για το ελληνικό χρηματιστήριο και τα ομόλογα, και δεν είναι τυχαίο πως πλέον η Ελλάδα πρωταγωνιστεί στην πτώση των αγορών παγκοσμίως, όντας η αγορά με τη τέταρτη χειρότερη επίδοση φέτος σε διεθνές επίπεδο. Σε όρους MSCI, η αγορά της Αθήνας καταγράφει απώλειες 18,8% για το 2014 και την ξεπερνά μόνο η Ρωσία στις αναδυόμενες αγορές (-20%), ενώ με -23% απόδοση φέτος τα αρνητικά πρωτεία παγκοσμίως έχει η Αυστρία και η Πορτογαλία με -21,92%. Ειδικά η τελευταία έχει χάσει περίπου το 30% της αξίας της από την περίοδο που βγήκε τυπικά από το δικό της μνημόνιο τον περασμένο Απρίλιο-Μάïο.

Τα χρηματιστήρια με τις καλύτερες αποδόσεις
MSCI Index	ΜΗΝΑΣ	3ΜΗΝΟ	1 ΕΤΟΣ	2014
ΗΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ ΕΜΙΡΑΤΑ	-9,900%	2,250%	66,090%	42,310%
ΑΙΓΥΠΤΟΣ	-9,710%	9,760%	52,090%	36,000%
ΚΑΤΑΡ	-0,950%	9,860%	38,550%	32,520%
ΙΝΔΙΑ	-1,410%	5,380%	32,730%	32,190%
ΤΑΙΛΑΝΔΗ	-3,120%	7,670%	6,820%	27,900%
ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ	-5,410%	-4,240%	9,090%	27,630%
ΦΙΛΙΠΠΙΝΕΣ	-5,350%	3,240%	13,290%	27,000%
ΙΣΡΑΗΛ	-6,240%	-2,100%	20,340%	21,780%
ΔΑΝΙΑ	-8,110%	-4,170%	22,700%	13,770%
ΤΟΥΡΚΙΑ	-0,630%	-10,700%	-7,750%	13,440%
ΤΑΙΒΑΝ	-1,380%	-0,050%	13,840%	13,110%
ΧΟΝΚ ΚΟΝΚΓ	2,160%	-1,360%	10,400%	10,660%
Τα χρηματιστήρια με τις χειρότερες αποδόσεις
MSCI Index	ΜΗΝΑΣ	3ΜΗΝΟ	1 ΕΤΟΣ	2014
ΑΥΣΤΡΙΑ	-5,580%	-11,410%	-22,060%	-23,210%
ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ	-8,490%	-13,820%	-22,940%	-21,920%
ΕΛΛΑΔΑ	-11,44%	-18,150%	-22,990%	-18,810%
ΟΥΓΓΑΡΙΑ	0,380%	4,370%	-16,270%	-11,550%
ΓΕΡΜΑΝΙΑ	-6,670%	-6,150%	-1,510%	-10,240%
ΣΟΥΗΔΙΑ	-7,460%	-4,660%	-1,440%	-5,740%
ΓΑΛΛΙΑ	-7,160%	-4,220%	-2,790%	-4,810%
ΝΟΡΒΗΓΙΑ	-10,460%	-9,230%	-0,090%	-2,330%
ΚΟΡΕΑ	-6,120%	-9,450%	-2,250%	-2,030%
ΟΛΛΑΝΔΙΑ	-5,770%	0,130%	4,590%	-1,880%
ΙΑΠΩΝΙΑ	-6,310%	-4,230%	-0,620%	-1,080%
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ	-5,420%	-5,480%	4,570%	-1,050%

Πηγή:www.capital.gr